Vakantie: zul je voorzichtig zijn?

Vakantie. Afscheid, voor eventjes dan… Altijd weer de vraag of zelfs een bede, ook aan de thuisblijvers: zul je voorzichtig zijn? Je weet maar nooit…

Steeds weer denk ik aan het gedicht Afscheid van Adriaan Morriën.

Afscheid

Zul je voorzichtig zijn?

Ik weet wel dat je maar een boodschap doet
hier om de hoek
en dat je niet gekleed bent voor een lange reis

je kus is licht
je blik gerust
en vredig zijn je hand en voet

Maar achter deze hoek
een werelddeel
achter dit ogenblik
een zee van tijd

Zul je voorzichtig zijn?

Boodschappen doen in de buurt of toch letterlijk een verre reis maken, een ander werelddeel verkennen? In eigen tuin luieren in de kleurrijke hangmat uit Costa Rica en couscous of pizza eten aan de picknicktafel? Een strandhuisje aan zee huren of een blokhut in Friesland? Kranten en tijdschriften voorzien ons van amusante en nuttige adviezen, hoe overleef je een vakantie ook alweer? Stressvrij op vakantie gaan lukt lang niet iedereen. In de NRC Weekend editie van 25 & 26 juni gaf Ellen de Bruin de ‘twijfelaars’ zeven tips voor een zorgeloos vertrek, wetenschappelijk verantwoord ook nog eens.
1: ga toch maar wel op vakantie, dat is goed voor je, het ontstresst. Bovendien, waar zou je je vakantiegeld anders aan willen besteden? “Lots of fun, quickly gone?”, dit zou kunnen, maar onderzoek toont aan dat men over het algemeen meer geniet van ‘ervaringen’ dan van materieel bezit.
2: zet tijdens het zoeken & boeken de computer niet uit: als je voor het definitief boeken nog een nachtje over de mogelijkheden wilt slapen zet dan de computer in de slaapstand anders kun je, volgens Ellen de Bruin, weer van vooraf aan beginnen met zoeken.
3: zie verwachtingsvol naar de vakantie uit. Dit is zeer belangrijk want onderzoek heeft aangetoond dat de verwachtingen die mensen van hun vakantie hebben, vaak mooier en beter zijn dan de vakantie zelf, het ‘rosy view' verschijnsel noemden ze dat. Dus verheug je, neem er uitgebreid de tijd voor, door de roze bril is de vakantie vooraf al erg de moeite waard.
4: pak je koffers in zoals je zelf wilt. Nou ja, hier is eigenlijk geen onderzoek naar gedaan, je doet maar wat je prettig vindt. Alles door elkaar of in nette stapeltjes, maakt niet uit. En zelfs een hele dag inpakken, weer uitpakken, opnieuw ordenen, leeg kieperen en weer inpakken kan ook. Kies ook een tijd die bij je past, dat ontspant in hoge mate. Bij het ochtendgloren of midden in de nacht, het maakt echt niet uit.
5: neem uw geliefde mee. Ga op reis met degene die van u houdt. Wilt u vooraf zeker weten of diegene ook van u houdt, pak dan eerst een keer op proef samen koffers in.
6: kies het juiste vervoer. Vliegen is niet ieders hobby, autorijden, varen en fietsen trouwens ook niet. Wanneer je gemene dingen wilt gaan zeggen wanneer andere passagiers een deel van jouw persoonlijk ruimte innemen zou je een ander vervoermiddel kunnen overwegen.
7: droom na afloop veel over je vakantie na. Dat kan best want achteraf denken we dat het leuker was dan we ter plekke vonden; binnen enkele dagen na thuiskomst vinden mensen hun vakantie alweer fantastisch. Dit mechanisme is, volgens de onderzoekers, één van de redenen waarom ervaringen gelukkiger maken dan materieel bezit.
Andere adviezen zijn: geniet van het moment. Eet je een vers croissantje, zeg dan gewoon hardop: oh, wat is dit croissantje heerlijk! Mmm... Of: volg je hart, ook als het stormt!

Gewoon gaan en voorzichtig zijn? Je weet maar nooit. Ga ik een dagje naar Antwerpen, besluit zoonlief een Aziatisch gerecht te wokken en doet hij dat met een spetterende Franse slag. Resultaat: eerstegraads brandwonden all over his face and neck. Gepokt en gemazeld à la minute. Achteraf nog mazzel ook, na een week was het alweer grotendeels genezen. Een ervaring die niet zozeer gelukkiger maakt maar wel wijzer. Een week later met vrienden naar Dour, een popfestival in Zuid-België. Regen, loodrecht & met bakken, weerwaarschuwingen, kleine tentjes en soms heel veel wind. Is het te doen of te nat? vraag ik hem. Binnen dertig seconden krijg ik antwoord: Nat is relatief, plezier een gedeeld begrip. Terwijl de realiteit verder en verder achter de horizon verdwijnt deert de kou ons niet. Prima naar ons zin. Twee dagen later: Het weer is niet perfect maar modderglijbanen geven wel een leuke sfeer. Dochterlief mag proefdraaien in de bediening bij Koffie- en Theeschenkerij St. John. Voorzichtig zijn, meisje! Die dag laat ze slechts één dienblad met ijscoupes over de vloer kletteren. En yes, zonder verdere proeftijd wordt ze aangenomen, vertrouwen geschonken, niet verkeerd. Er zal een wereld voor haar opengaan.

Of ik dit jaar met vakantie ga? Jawel, ik ben van plan om op pad te gaan. Een solo-reis die, na jaren samen, voorzichtig gepland gaat worden en veel voorbereiding vergt. Vooralsnog geen kaart en geen gebied, geen stip, geen horizon. Ook geen reisgids: some ways you have to walk alone on this lonely planet. 1. Het is spannend maar ik ben vast voornemens te gaan. 2. Tijdens het zoeken naar mijn bestemming staat de computer aan, over alle mogelijkheden wil ik wel een nachtje slapen. Misschien huren, misschien kopen. 3. Verwachtingsvol zie ik naar deze vakantie uit, de rose bril heb ik dag en nacht op, multifocaal ook nog. Toch blijven mist en bewolking overdag lang hangen en lees ik misschien over de kleine lettertjes heen. 4. De koffers en dozen pak ik in zodra & zoals ik dat wil, de afweging tussen bagage & ballast zal niet licht wegen. 5. Een geliefde neem ik niet mee, solo-reizen doe je immers alleen. Lieve reispartners zullen mijn pad kruisen en mij vergezellen, hoop ik. Van zolder graai ik de grootste knuffelbeer mee, snurkt niet, altijd zacht en aaibaar. 6. Het juiste vervoer kies ik later, vliegangst valt niet te onderschatten. Vooral turbulentie in hart & hoofd. De hoge duikplank, zo voelt het ongeveer, het kan maanden duren voor je in het diepe durft te springen, altijd bang alsnog te verzuipen. 7. Dromen na afloop is nog niet aan de orde, slapeloze nachten tijdens de voorbereiding een realiteit, een rusteloze waakstand lijkt het wel.
Zul je voorzichtig zijn? Ja. Zul je voorzichtig afscheid nemen? Ja. Blijf je schrijven? Jazeker, maar nu volgt even een periode van resetten, gewoon thuis mooie boeken lezen, van de zon genieten, stilte voor de storm:

achter deze hoek
een werelddeel,
achter dit ogenblik
een zee van tijd.

Ansichtkaart zee: foto H. Hellmich
Ansichtkaart Japan, 1998: foto Christophe Boisvieux

Gedicht Afscheid: uit Verzamelde gedichten / Adriaan Morriën. Amsterdam : Uitgeverij G. A. van Oorschot, 1993. p. 251