Leestip: Zondig in Zeeland (verhalenbundel)

Omslagillustratie van Maryanne van Winden Oostdijk

Een van de best verkochte boeken in de Zeeuwse Boekenweek was de prikkelende verhalenbundel Zondig in Zeeland. In 26 tinten Zeeuws Licht vertellen bekende en minder bekende Zeeuwse auteurs over ontdekkingen, zondige gedachten en pikante escapades uit hun jeugd, over boeven, bedriegers en zonderlingen op allerlei gebied. De bundel kenmerkt zich door een veelheid aan stijlen. Meer dan de helft van de verhalen is erotisch getint. Het is, aldus de samensteller, een boek geworden met verhalen die je serieus moet nemen, maar niet altijd serieus moet lezen. Verhalen met een grijns en een knipoog naar de lezer. De illustratie op het boekomslag geeft dit gevoel perfect weer, ansichtkaarten van het werk van kunstenares Maryanne van Winden Oostdijk brachten de samenstellers op het idee van dit beoogde prikkelende 'imago' en het werkt... Het is eeuwig zonde om deze amusante en onthullende bundel over te slaan.

Waarom Zondig in Zeeland? Voormalig hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad Peter de Jonge wilde het beeld in de publieke opinie over Zeeland een push-up geven: spannend, minder braaf en volop in beweging. Een verzameling nieuwe verhalen moest maar eens een einde maken aan alle rand-stedelijke vooroordelen. We zijn niet preuts, niet saai, niet zuinig, niet vroom. We zijn 'goed Zeeuws, goed rond' en zelfs een beetje zondig. In een e-mail aan Floortje Zwigtman (zie artikel  Zeeuws Tijdschrift, nr. 7-8 2012) verwoordde hij zijn idee als volgt: Lekker met z’n allen aan de andere kant van de boot hangen, om het scheepje wat rechter te trekken.
De auteurs hebben het begrip zondig heel verschillend geïnterpreteerd en hetgeen onze zondaars te vertellen hebben valt allemaal wel mee, of tegen zo u wilt. Het is geen boek geworden dat schopt tegen de religie. Wat kan de lezer verwachten? Allereerst natuurlijk aandacht voor het grote geheim van Zeeland: een flink aantal allerlekkerste boerenmeiden die de bedstee graag willen delen met...? Maar ook: een verhaal over jongens- en herenliefde. Opvallend veel schrijvers kozen voor een invalshoek vanuit een jeugdig perspectief. Bijvoorbeeld over het gepest worden in het Middelburgse Park Toorenvliedt waar jongens elkaar bij de bunkers en bij het openluchttheater uitdaagden om allerlei grenzen te overschrijden. Ze zouden naakt in het zonlicht dansen. ‘s Avonds werd een van hen van de fiets gesleurd en nog erger… In andere verhalen wordt op het zondaarsbankje verslag gedaan van natte poezen, zelfs over een van benzine druipende kat. Of hoe je bijvoorbeeld met stukjes ijzer, moeren en klinknagels in een binnenhaven de giftige paarse kwalletjes kan raken of doormidden kan gooien en andere kwajongensstreken. Heerlijk zondig zijn de speeltjes van kunststof en rubber en, in een ander verhaal, de videobanden die onder de toonbank verkocht worden door een streng en bekend politicus. En hosternokke, het vloeken komt ook aan bod. Op borden langs Zeelands wegen valt hier en daar te lezen dat vloeken is aangeleerd. Is het dan niet bijna een uitnodiging om eens te laten horen dat je de lesstof nog beheerst? We komen zelfs een personage tegen met een tatoeage ‘ik ben zondig’, een vervalser van historische documenten, een buitengewoon wulpse dame en een smokkelprins. We lezen over avonturen op de boot van Vlissingen naar Breskens, op een camping in Cadzand-Bad en over ‘slavenarbeid’ in Wolphaartsdijk.

Herinneringen aan schuurfeesten & schermutselingen in Zuid-Beveland, aan het verkennen van de nachtelijke binnenwegen & de geneugten van de zijwegen of aan het geestverruimende uitgaansleven in Middelburg, waar in De Beuk en in het bruin café Het Hof van Zeeland van alles gebeurde wat het daglicht niet kon verdragen. En tenslotte ook verhalen over voetbal & seks, over de vriendschap met een hoerenzoon en hoe een privé-detective bij de snikkel wordt genomen. Zo de zonde, zo de straf?

illustratie van Maryanne van Winden Oostdijk

Al met al een afwisselende en amusante verzameling verhalen waarin de Zeeuwse cultuur, het landschap en de geschiedenis veelal het achtergronddecor vormen. De verhalen die mij zeker zullen bijblijven zijn: Parre (Theo Raats), Het Park (Robert Jan Swiers), De overkant (Freek de Jonge), De Beuk (Carolijn Visser), Speling van het licht (Franca Treur), Zondige Zonden (Kees Slager). Ook Het Feest, het langste verhaal (32 blz.) van Oek de Jong, tevens een voorpublicatie uit zijn inmiddels verschenen Pier en Oceaan, was een feest van herkenning. Katinka Polderman maakt haar literaire debuut met het grappigste verhaal uit deze bundel: Groene Poort. Wanneer er eindelijk een telefooncel in hun dorp is geinstalleerd willen twee meisjes uit ’s-Heer Abtskerke wel eens proberen hoe spannend telefoonseks kan zijn…

Wat mij betreft mag er een vervolgbundel verschijnen, het zou zonde zijn wanneer het Zeeuwse zondenregister niet verder gearchiveerd wordt. Aan dit podium voor de beste Zeeuwse schrijvers zal Maan Leo, winnares van de Zeeuwse Boekenprijs 2012, ongetwijfeld een bijdrage kunnen leveren, wat een ontboezemend talent is zij! Natuurlijk ga je na het lezen van deze bundel nadenken over je eigen jeugdzonden, wie niet? Als wilde boerenmeid heb ik ook alles gedaan wat niet mocht en als spijt met de zonde komt, dan geldt dat niet voor mij. Mijn blinkende zonden blijven vooralsnog geheim. Nou ja, toch maar een kleine bekentenis: ik heb al vanaf mijn jeugd een geheim doosje waarin ik afbeeldingen en ansichtkaarten bewaar van Zeeuwse vrouwen in de beeldende kunst. Bij deze afbeelding denk ik vanzelfsprekend aan de ondeugende poëtische bijdrage van Johanna Kruit.

VVV-Reclame van een wulpse dame

Al jaren ben ik bezig iets te leren
een mooi beroep, bijvoorbeeld iets met heren
ik kan de mannen heus wel inspireren
al woon ik in de gemeente Veere

Natuurlijk draag ik in mijn werk geen kleren (einde citaat)

Guido Metsers, Zeeuws meisje, 2005 Aquarel en oost-indische inkt, 20x30 cm.

Hoe het verder gaat met deze dame? Je mag dat zelf gaan ontdekken in deze aanbevolen bundel. Vanuit Zeeland groet ik u met een glimlach en een knipoog.