woensdag 17 november 2010

Leestip: De rest is stilte / Carla Guelfenbein

‘Wauw, wat een aangrijpend en ontroerend boek’. Deze reactie staat op de omslag van De rest is stilte, een roman van de Chileense schrijfster Carla Guelfenbein (Santiago, 1959) en uitgegeven door Ailantus. De rest is stilte is haar derde roman en stond maandenlang op de bestsellerslijsten in Chili. Haar boeken verschijnen in dertien landen. De omslag doet misschien niet direct vermoeden dat men een prachtig boek in handen heeft, blijkens reacties van lezers. Dit maakt de verrassing groter, deze gevoelige roman is echt een aanrader!
De twaalfjarige Tommy lijdt aan een hartkwaal, mag zich niet al te veel inspannen. Hij heeft een obsessie voor het afluisteren van gesprekken die hij opneemt met zijn mp3-speler. Woorden zijn als pijlen. Ze komen en gaan, verwonden en doden, net als in oorlogen. Tommy tracht de onzichtbare orde van de dingen op te nemen. Wanneer hij tijdens een bruiloft onder de tafel kruipt hoort hij voor het eerst over de joodse afkomst en zelfmoord van zijn moeder. Dit is voor hem het begin van zijn onderzoek “tien ontdekkingen over de dood van mijn moeder”. Ieder gezinslid heeft zijn eigen eenzaamheid en een eigen geheim. Stiefmoeder Alma heeft een affaire, vader Juan vertelt niet altijd de waarheid, zelfs niet wanneer hij als chirurg een jonge patiënt verliest die aan dezelfde hartkwaal leed als zijn eigen zoon Tommy.
De roman eindigt dramatisch en tegelijkertijd hoopvol.
Deze Chileense schrijfster is een meesterlijk vertelster en een goede stiliste. De roman bestaat uit 54 korte hoofstukjes waarin de drie hoofdpersonen Tommy, Alma en Juan om de beurt hun verhaal vertellen, o.a. door gebruik te maken van flash-backs. De echo van het thema Stilte is overal hoorbaar in deze verhalen. De stiltes van Juan zijn zwart, terwijl witte stiltes vol zijn van licht. Het zwijgen en verzwijgen zijn 'oorverdovend' aanwezig. De personale vertelvorm zorgt ervoor dat het verhaal spannend blijft: de lezer weet tijdens het lezen namelijk steeds net ietsje meer over de gevoelens en drijfveren van de hoofdpersonen zelf, heeft een beter overzicht en houdt de adem in..
De roman zit heel slim in elkaar. Identificatie met een hoofdpersoon wordt leuk lastig. Het is echter de stem van Tommy die, met zijn vertederende, maar ook ontnuchterend realistische kijk op de wereld, de meeste indruk maakt. Zijn eenzaamheid is echter onbegrenst: Het is niet mijn schuld dat je me niet gezien hebt. Ik heb me niet verstopt. Ik zat hier gewoon.

De stijl is beheerst, het taalgebruik is sober, soms een beetje poëtisch. De schrijfster gebruikt mooie metaforen. Sfeerbeschrijvingen in deze roman zijn duidelijk anders dan die in de romans van de Chileense Isabel Allende, hoewel… De beschrijving van het grote huis en de tuin van zijn grootvader en de vrijlating van kolibries, goudfazanten, pauwen en andere vogels uit de volière komt wel een beetje in de buurt. De stem van Tommy: je zou kunnen zeggen dat ze wachten tot ze de deur zien opengaan. Deze zin is terug te vinden in het ontwerp van de boekomslag.
Carla Guelfenbein, geboren in Santiago, 1959, verhuisde in 1976 naar Engeland vanwege het
regime van Augusto Pinochet. In Essex studeerde zij biologie en design. Ze woont nu weer in haar Chileense thuisland, waar ze werkte als artdirector en moderedacteur voor het tijdschrift
Elle, totdat ze besloot zich fulltime op het schrijversschap te richten.
Guelfenbeins tweede roman (De vrouw van mijn leven, 2006) werd in Chili tot Boek van Het Jaar 2005 gekozen.
De rest is stilte is een aanrader voor een breed publiek en zeker ook voor leeskringen. Tijdens een bijeenkomst van De Literatuurfabriek in Middelburg vertelde een lezeres dat ze echt tot tranen toe was geroerd door deze roman. Dit gegeven zegt iets over de lezeres maar vooral iets over een schrijfster die met deze roman wereldwijd veel lezers weet te ontroeren.
De romans van Carla Guelfenbein verschijnen in dertien landen, het is leuk om de verschillende covers via Google op te zoeken. Een boekomslag is niet onbelangrijk, uitgevers zijn steeds op zoek naar nieuwe vormgeving want stilstand is achteruitgang.
Wat boekpromotie betreft kunnen wij weer even vooruit met De rest is stilte, een roman om stil van te zijn.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten