zondag 7 november 2010

Zeeuwse Boekenprijs voor Floortje Zwigtman


De Zeeuwse Boekenprijs 2010 is gewonnen door Floortje Zwigtman. Zij kreeg de prijs voor haar ruim 600 pagina’s tellende roman Spiegeljongen, waarmee ze haar trilogie ‘Een groene bloem’ heeft voltooid. Eerder verschenen Schijnbewegingen (2005, winnaar Gouden Uil Jeugdliteratuur en Gouden Zoen 2006) en Tegenspel (2007).
Spiegeljongen is het aangrijpende laatste deel, een kleurrijke reis die Adrian Mayfield en Vincent Farley vanuit Londen naar Parijs voert en hen uiteindelijk confronteert met datgene waar ze altijd voor gevlucht zijn: zichzelf.

Floortje Zwigtman (pseudoniem van Andrea Oostdijk, Terneuzen, 1974) wordt gezien als een vrouwelijke Charles Dickens. Op uitzonderlijke wijze vertelt ze over het leven in Londen in de Victoriaanse tijd, de periode van de beroemde Oscar Wilde die leefde van 1854 tot 1900. Zij beschrijft alles heel gedetailleerd, de lezer ziet, ruikt en hoort bijna het straatbeeld van het ‘wilde’ Londen van die tijd. Door zo te schrijven, met aandacht voor alle zintuigen wordt de lezer vanzelf meegesleept in het verhaal. Londen was toen echt het centrum van de wereld en verschafte het spanningsveld van een tijd die ouderwets en streng, en toch ook weer heel modern was. Veel moderner dan mensen denken, in 1870 was rolschaatsen zelfs een grote rage en werd het dagelijks nieuws al heel snel via telegraaflijnen verspreid.
De korte roman The Picture of Dorian Gray (1890) en het levensverhaal van Oscar Wilde hebben haar altijd gefascineerd, iemand die op zo’n flamboyante wijze afweek van het gemiddelde, is natuurlijk een prachtig personage. In de trilogie wordt veel aandacht besteed aan de uiteenlopende visies op homoseksualiteit die aan het einde van de negentiende eeuw gangbaar waren. Zeldzaam openhartig worden de (homo)seksuele ervaringen van de hoofdpersonen beschreven.
Voor het schrijven van deze trilogie, die ruim 1600 bladzijden telt, heeft zij enorm veel research verricht. Aanvankelijk in de Zeeuwse Bibliotheek en de Koninklijke Bibliotheek maar al snel in Engeland waar, om een leuk voorbeeld te noemen, een catalogus van Harrods uit 1895 een dankbare bron van informatie vormde omdat bij Harrods in principe alles verkrijgbaar was. Als je een olifant wilde, kon je die daar bestellen. Specialistische informatie was ook via internet te vinden en in allerlei databanken. Een reisgids voor Parijs, 1895, gaf beschrijvingen van hotels, adresjes waar je kon eten en wat je dan at. En het Louvre kwam bij wijze van spreken schilderij voor schilderij aan bod. Wat in de kunst van die tijd en in de subcultuur van de purperen hofhouding (de groep van intellectuele vrienden rond Oscar Wilde) belangrijk was komt de lezer via personages als Vincent Farley, en Augustus Trops te weten. Farley is een kunstenaar maar Trops is een voorbeeld van de decadente tijd en toch is hij een goedzak. Via het meisje Imogen zien we hoe de rijkere kinderen werden opgevoed. In Spiegeljongen komen we via de sinistere travestiet lady Kinderly en Paul McBride, een Amerikaanse journalist met een voorkeur voor ‘bittere eindes’ van alles te weten over het onderwerp (en subplot) kinderhandel en pedofilie. Maar eigenlijk is elk personage in de trilogie een bron van informatie, van kroegbaas tot pooier, van vriendin tot vriend, van heilsoldaat tot prostituee.
Floortje Zwigtman heeft bij het schrijven geen bepaalde lezersgroep voor ogen, ze schrijft de boeken die ze zelf zou willen lezen. In de praktijk, bij boekhandels en bibliotheken wordt de trilogie veelal bij boeken voor jongeren geplaats, de cross-over books. De lezers zijn leerlingen vanaf de bovenbouw in het voortgezet onderwijs tot tachtigjarigen. Vertalingen in het Duits en Deens getuigen van grote waardering buiten Nederland, de Duitse vertaling van Schijnbewegingen werd in 2009 zelfs genomineerd voor de Duitse Staatsprijs voor jeugdliteratuur.

Deze brede waardering voor ‘onze’ Zeeuwse schrijfster wordt mooi verwoord in een recensie van Jürgen Peeters in het tijdschrift De Leeswelp (2010, nr. 3, p.116/117):
De trilogie ‘Een groene bloem’ getuigt van diepmenselijke inzichten in de psyche en het ruime scala aan verborgen en verdrongen verlangens dat ons drijft. ‘Spiegeljongen’ leest als een bijzonder pleidooi om eigen keuzes te maken, trouw te blijven aan jezelf en vormt zo een krachtige en waardige afsluiter. Een trilogie als een huzarenstukje, dat zonder enige twijfel een ereplaats verdient in de annalen van de adolescentenliteratuur. ‘Een groene bloem’ is een van die zeldzame stilistische en inhoudelijke pareltjes, een kleurrijk en intrigerend patchwork dat totale overgave van de lezer vraagt. Zonder concessies te doen aan de doelgroep, zonder te moraliseren en zonder in storende gemeenplaatsen te vervallen, biedt ze zowel adolescenten als volwassenen een boeiend, levensecht en universeel portret van een adolescent op weg naar volwassenheid.’
In april 2010 kondigde Floortje Zwigtman plannen aan voor het schrijven van een reisgids over het Londen van Adrian Mayfield. Waar kun je nu nog de sfeer van zijn tijd opsnuiven, waar kun je een biertje drinken als in The King’s Arms, wat waren de beste winkelstraten anno 1895?
Een mooi vooruitzicht, we laten ons graag opnieuw meenemen op een prachtig reisavontuur.

Wie op de hoogte wil blijven kan informatie vinden op de site van Floortje Zwigtman en haar volgen via Hyves.

Tenslotte:
Mijn dochter en ik hebben deze trilogie 'verslonden', we want more!
Bronnen: Bibliotheekblad, nr. 9, 2009
Leesgoed, nr. 5 , 2009
De Leeswelp, nr. 3, 2010

Geen opmerkingen:

Een reactie posten